Η Τρύπα της Παγώνας

Οι μαρτυρίες ήθελαν την Παγώνα πανέμορφη, ψιλή και λυγερόκορμη με πλούσια μαλλιά και καταπληκτικά μάτια.

      Η γιαγιά μου η Αθανασία μας έλεγε την ιστορία της και φούντωνε η φαντασία μας γύρω από την ποδιά της τα βράδια του καλοκαιριού, έχοντας παρέα μας τα τζιτζίκια να σιγοντάρουν με τον δικό τους τρόπο στο άκουσμα του παραμυθιού. Μόνο που δεν ήταν παραμύθι………

    Η Παγώνα μαχαιρώθηκε το Καλοκαίρι του 1925 στη Λακαμάδα, την περίοδο του θερισμού. Για να την εξαφανίσουν, την πέταξαν σε μια τρύπα. Όμως τα αίματα στο έδαφος οδήγησαν τους χωρικούς στην ανεύρεση της.

     Ο Χωροφύλακας, που δεμένος κατέβηκε στην τρύπα για να την δεί, έπειτα από ένα μήνα πέθανε. Το γεγονός διαδόθηκε και η Παγώνα έγινε θρύλος και τραγούδι.

     Συνελήφθη ο άντρας της για την δολοφονία της και ο μπάρμπα-Λάμπρος σαν ηθικός αυτουργός. Ο άντρας της λίγο πρίν εκδικασθεί η υπόθεση, βρέθηκε κρεμασμένος στο κελί του. Ο μπαρμπα-Λάμπρος κάθισε στη φυλακή πέντε χρόνια αλλά ποτέ δεν θέλησε να μιλήσει.

     Τον Φεβρουάριο του 1998 ο γράφων με οδηγό τον τότε Κοινοτάρχη του χωριού Νίκο Χ Ζαφειρόπουλο και με 6μελή ομάδα από τον ΣΠΕ.ΛΕ.Ο, δεν κατορθώσαμε να βρούμε την τρύπα, καλά φυλαγμένη στη δασωμένη πλαγιά. Τα πουρνάρια είχαν φράξει κάθε πιθανό σημείο προσέγγισης προς την τρύπα.

      Δεν βρήκαμε την Παγώνα και πήγαμε στις τρύπες του Μπαλτζίκου. Η μεγάλη τρύπα έχει 40 μ. κάθετο βάθος δίχως να υπάρχει κάποια άλλη έξοδος. Δυστυχώς δεν επιβεβαιώθηκε η παράδοση που ήθελε κάποιο σκυλί από την τρύπα να βρίσκεται στη Γκούρα.

      Τον Μάρτιο του 1998 με οδηγό τον αντιπρόεδρο της Κοινότητας Θόδωρο Γ Κωνσταντόπουλο και με 4μελή ομάδα από τον ΣΠΕ.ΛΕ.Ο, επιχειρήσαμε πάλι εξερεύνηση της τρύπας. Τώρα υπήρχε καλύτερη οργάνωση (τσεκούρια, πριόνια), αλλά και πάλι δεν κατορθώσαμε να βρούμε την τρύπα.

      Η Παγώνα φύλαγε καλά τα μυστικά της και η δική μας η φαντασία μεγάλωνε. Το ωραίο είναι πώς από το χωριό όλοι μάς την έδειχναν με το χέρι, μας έδειχναν και από πού θα πάμε καλύτερα, όλοι είχαν πάει, αλλά κανείς δεν την έβρισκε. Κάποιος πατριώτης είπε ότι πήγε και την σημάδεψε αλλά μάλλον θα πήγε αλλού…………
      Το ραντεβού με τον ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο κανονίστηκε και πάλι. 1η Ιουνίου 2002. Ξεκινήσαμε από το σπίτι μου με την 5μελή ομάδα και μαζί μας ο Στέλιος Μάμμης (σύζυγος της Ιωάννας Β Αναστασοπούλου). Ανεβαίνοντας από τα Πέντε - Αλώνια (λημέρια του κλέφτη Δήμου) και με οδηγούς τον Βασίλη Πογιό και την Δημήτρη Σιομπετάρα, έπειτα από πορεία 1 ώρας φτάσαμε στην τρύπα.

      Η τρύπα στη ρίζα του βράχου έχει άνοιγμα 1.80 μ. περίπου και ύψος 0.70 μ. Ο περιβάλλον χώρος γεμάτος δέντρα δυσκόλευε τις κινήσεις μας και ό Γιώργος άρχισε με το πριόνι να καθαρίζει για να έχουμε χώρο να κινηθούμε. Παράλληλα οι Σπηλαιολόγοι ετοιμάζονταν για να κατέβουν. 77 χρόνια μετά το φονικό…… οι μνήμες από το παραμύθι ζωντάνευαν μπροστά μας.

     Επιθεωρώντας το δέσιμο των σχοινιών για τελευταία φορά, ήσαν έτοιμοι. Ο Στέφανος ξεκινώντας αργά-αργά, σκύβοντας πέρασε το άνοιγμα της τρύπας και χάθηκε από τα μάτια μας στο βαθύ σκοτάδι Την απόλυτη ησυχία που επικρατούσε διέκοψε η φωνή του Στέφανου που ακουγόταν ελάχιστα από το βάθος και έλεγε ότι βρήκε στέρεο έδαφος.

         Σχετικά γρήγορα ακολούθησαν ο Νίκος και ο Γιάννης και χάθηκαν στο βαθύ σκοτάδι. Τελευταίοι κατεβήκαμε εγώ και ο Στέλιος Μάμμης, διώχνοντας τις αναστολές μας.

       Ένα άλλο πέρασμα κατηφορικό οδηγούσε σε μικρότερη τρύπα που ήταν όμως φραγμένη από πέτρες. Αφού τα παιδιά έβγαλαν αρκετές, προχωρήσαμε άλλα δυό μέτρα. Αέρας ερχόταν από το βάθος, όμως σταματήσαμε την προσπάθεια επειδή υπήρχε κίνδυνος κατολίσθησης ενός μεγάλου βράχου.

      Ο Στέφανος χαρτογράφησε την Τρύπα της Παγώνας και ανεβήκαμε. Βγαίνοντας στην επιφάνεια τραβήξαμε με τη πυξίδα 2 αζιμούθια, ένα προς τη μεγάλη στροφή στις Όπιζες με 275ο μοίρες και ένα προς το σπίτι μου με 315ο μοίρες. Ο Στέφανος συνέταξε και την επίσημη έκθεση εκ μέρους του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο

       Η Τρύπα της Παγώνας ανεπίσημα οδηγεί σε πολύ νερό διότι ο αέρας που έρχεται από τα σπλάχνα της είναι φρέσκος και έντονος. Για να βρεθεί όμως το νερό χρειάζεται συστηματική εργασία και να αφαιρεθούν οι πέτρες που κλείνουν το στόμιο της τρύπας, αλλά και υποστυλώματα για την ασφαλή κάθοδο.

       Σημάδεψα με κόκκινη μπογιά το μονοπάτι που ανοίξαμε ούτως ώστε να υπάρχει εύκολη πρόσβαση από το χωριό σε μήκος περίπου 50 μ.

======================

Θέλω να ευχαριστήσω τους Ψαραίους Ζαφειρόπουλο Νίκο, Κωνσταντόπουλο Θόδωρο, Καλκανά Τάσο, Αναστασόπουλο Ι Βασίλη, που ταλαιπωρήθηκαν μαζί μου ψάχνοντας το δικό μου όνειρο, το παραμύθι της γιαγιάς.

      Ευχαριστώ τον Βασίλη Πογιό και τον Δημήτρη Σιομπετάρα από το χωριό Ράφτη που μας οδήγησαν γρήγορα και με ασφάλεια στην Τρύπα.

       Ευχαριστώ τον Γιώργο Δαμόπουλο από τον Βλόγγο που για τρίτη φορά έψαχνε μαζί μου την Τρύπα.

       Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην ομάδα του ΣΠ.ΕΛΕ.Ο που έκανε υπομονή τρείς φορές και ταλαιπωρήθηκε μαζί μου. Ευχαριστώ τον Νίκο Δεσποινιάδη, τον Γιάννη Συντιχάκη, την Κατερίνα Νικολαίδου και τον Στέφανο Νικολαίδη που είναι Αντιπρόεδρος του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. Τους ευχαριστώ που έκαναν πραγματικότητα το παραμύθι, το παραμύθι που συνεχίζεται…

 

Αναστασόπουλος Κ Βασίλης