Ψάρι Ηραίας - Αρκαδίας

Το πανηγύρι στο Ψάρι - 28 & Αυγούστου ...

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε στις Τρίτη, 25 Αυγούστου 2015 08:19

Εμφανίσεις: 2886

Όταν ο τόπος καταγωγής σου είναι το Ψάρι, δεν μπορείς να μιλήσεις αντικειμενικά γι’ αυτό. Διότι πολύ απλά, κυριαρχούν πάνω σου οι εμπειρίες από αυτό, οι εικόνες, η παιδική ηλικία. Με δυό λόγια κυριαρχεί η σκέψη.

Εμείς οι Ψαραίοι, υποστηρίζουμε ότι κάνουμε το καλύτερο πανηγύρι της ευρύτερης περιοχής. Τι σημαίνει όμως καλύτερο; Και σε σχέση με τι;

Αν όμως φύγουμε από εμάς και τον συναισθηματικό μας λόγο, για το πανηγύρι μας, μιλάνε με τα θερμότερα λόγια οι μη Ψαραίοι. Και υποστηρίζουν κι αυτοί ότι το πανηγύρι μας κρατά ψηλά τον πήχη της παράδοσης.

Αλήθεια, τι σημαίνει παράδοση; Ξέρουμε; Όλοι μιλάμε γι’ αυτήν σαν να λέμε κάτι οικείο, γνωστό, προφανές. Ο Σύνδεσμος αυτός ίσως να μας βοηθήσει στο να κατανοήσουμε τι ακριβώς είναι η παράδοση.

Στην παράδοσή μας πρώτος στην σειρά μπορεί να τοποθετηθεί ο Όμηρος με τον Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Γιατί οι στίχοι των έργων αυτών ήσαν προφορικοί, μεταδόθηκαν από στόμα σε στόμα και έφτασαν ως τις μέρες μας σε έντυπη μορφή. Στους αρχαίους χρόνους, τον Όμηρο τον μάθαιναν απ’ έξω (Μαρτυρία Μ. Αλέξανδρου και άλλων λιγότερο φημισμένων ανθρώπων), και τον είχαν στην καθημερινότητά τους οι άνθρωποι των παλιών καιρών.

Εμείς σήμερα, όταν μιλάμε για παράδοση, αναφερόμαστε κυρίως στην δημοτική μας μουσική. Στην λαϊκή μουσική του ανώνυμου Έλληνα, που την ακούσαμε από τους παππούδες μας, κι εκείνοι από τους δικούς τους παππούδες, και σιγά – σιγά ο χρόνος κυλά προς τα πίσω. Εκείνος όμως που κατέγραψε τον πλούτο της λαϊκής μας μουσικής, ήταν πρώτος ο Γάλλος Φωριέλ. Συγκέντρωσε τα δημοτικά τραγούδια και τα έβαλε σε κατηγορίες (μοιρολόγια, ακριτικός κύκλος κ.α.), και στην συνέχεια ο μέγας Έλληνας λαογράφος Νικόλαος Πολίτης.

Στην εποχή μας αλλά και παλαιότερα, συνηθίσαμε να συνδέουμε το κλαρίνο σαν το κύριο όργανο της δημοτικής μας μουσικής. Φυσικά, δεν ήταν πάντοτε έτσι. Το κλαρίνο έφτασε στην μουσική μας τον 18^ο αιώνα (πολύ πρόσφατα δηλαδή), από την Γερμανία, την Ουγγαρία[i] κτλ. Και το υιοθετήσαμε στην μουσική μας.

Στο χωριό μας, όταν λέμε ότι κάνουμε παραδοσιακό πανηγύρι, οι περισσότεροι εννοούμε το κλαρίνο κυρίως. Και σε δεύτερη σκέψη όλα τα υπόλοιπα δρώμενα που το πλαισιώνουν (λειτουργία του Αγιάννη του Πρόδρομου, περιφορά της εικόνας στα σοκάκια του χωριού, την βραστή γίδα, τις κουλούρες κ.α.) και του δίνουν υπόσταση.

Ο Αγιάννης μας, ο βιγλάτορας του χωριού μας, βρίσκεται εκεί από το 1876. Και πριν; Τι είχαμε; Ποια ήταν η εκκλησία μας; Η προφορική παράδοση μας λέει ότι η πρωτύτερη εκκλησία μας ήταν ο Άγιος Χαράλαμπος και βρισκόταν εκεί που είναι σήμερα το Δημοτικό Σχολείο. Περισσότερες πληροφορίες δεν διαθέτουμε (προς το παρόν) για τον Άγιο Χαράλαμπο. Πιθανόν, να ήταν η κεντρική εκκλησία του Παλιού Χωριού μας που είναι αχρονολόγητο, αλλά μέσα από τις πηγές, τον ύστερο Μεσαίωνα (1200 μ.χ. περίπου) αναφέρεται σαν οργανωμένη Κοινότητα.

Επιστρέφοντας στο πανηγύρι μας, να σημειώσουμε ότι τα τελευταία 40 χρόνια, ο βασικός λαϊκός οργανοπαίχτης που έπαιξε με την κομπανία του, ήταν ο Μαυρέλιας (Παναγιώτης Λιακόπουλος από το γειτονικό μας Σαρακίνι) που έπαιζε (και εξακολουθεί να παίζει) κλαρίνο.

Εμείς οι νεώτεροι, συνηθίσαμε στον ήχο του Μαυρέλια, και όταν λέμε παράδοση στο χωριό μας (στο μουσικό της μέρος) εννοούμε αυτόν. Σήμερα, ο Μαυρέλιας[ii] είναι 86-87 χρόνων.

Σε λίγες μέρες, στο πανηγύρι του χωριού μας θα παίξει δημοτική μουσική η κομπανία του Καρανικόλα.

Κλείνοντας το ανωτέρω σημείωμα, να πούμε ότι, το πανηγύρι μας στα παλιά χρόνια – που γινόταν ανήμερα του Αγιάννη μας, το έκαναν τα μαγαζιά του χωριού, και ήσαν αρκετά, όσο παράξενο κι αν ακούγεται αυτό σήμερα. Όταν αυτά χάθηκαν στον χρόνο, το πανηγύρι ανέλαβε η Αδελφότητα Ψαραίων. Και από την πρώτη φορά που το ανέλαβε μέχρι και σήμερα το κρατά σε υψηλό επίπεδο.

Βασίλης Κ. Αναστασόπουλος