Ψάρι Ηραίας - Αρκαδίας

Σκέψεις για τον κορωναϊό (covid-19) - επίκαιρο άρθρο του γιατρού Μάνου Αναστασόπουλου

• 
• 

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε στις Τρίτη, 07 Απριλίου 2020 10:48

Εμφανίσεις: 1294

 

Σκέψεις για τον κορωναϊό (covid-19), και κάποιες αλήθειες για αυτά που ζούμε…

 

Μάνος Αναστασόπουλος

Ιατρός Βιοπαθολόγος - Διδάκτωρ Ανοσολογίας ΕΚΠΑ

 

Έχουμε ακούσει αρκετές ιατρικές ειδικότητες να μιλούν για τον κορωναϊό λέγοντας,  η κάθε μία, τα σωστά από τη πλευρά της.

Απουσιάζουν όμως οι ανοσολόγοι από αυτή τη δημόσια συζήτηση, παρόλο που η ανοσία στον κορωναϊό είναι κάτι που έχει συζητηθεί κάπως, στα πλαίσια της ανοσίας αγέλης. Και αυτό ίσως γιατί τα όσα θα έλεγαν οι ανοσολόγοι, θα δημιουργούσαν μια αισιοδοξία που δεν ταίριαζε με το κλίμα φόβου που μοιάζει να πιστεύουν ότι χρειάζεται να κυριαρχήσει στις κοινωνίες μας. Όταν λοιπόν δείτε τα ΜΜΕ να αρχίσουν να αφήνουν τους ανοσολόγους να μιλούν, τότε θα βρισκόμαστε λίγο μετά από την αρχή του τέλους…,

Είναι όμως και άλλα που θα μπορούσε να σκεφτεί και να πει ένας ανθρωπιστικά και πολιτικά σκεπτόμενος γιατρός, και όσα θα διαβάσετε παρακάτω είναι κάποια από αυτά. Είναι όμως και εξαιρετικά σημαντικό να σημειωθεί ότι οι παρακάτω σκέψεις δεν αποτελούν προτροπή για αμφισβήτηση της προσωπικά και πολιτικά ορθής στάσης του «ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ, για να προστατευτούμε εμείς και οι γύρω μας από τον κορωναϊό».

1. Δεν είμαστε απροστάτευτοι από τον κορωναϊό, δεν κινδυνεύουμε συνολικά ως ανθρώπινο είδος.  Όπως δεν κινδυνέψαμε με εξαφάνιση στις εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια της ύπαρξης του ανθρωπίνου είδους από άλλες ιστορικά γνωστές πανδημίες, από άλλους λοιμογόνους παράγοντες, όπως η πανώλη, η γρίπη  ή και η ελονοσία.

2. Για να καταλάβουμε το πραγματικό μέγεθος της απειλής που αποτελεί ο κορωναϊός για την ανθρωπότητα, την υγεία και τη ζωή μας, αρκεί να συγκρίνουμε τα μεγέθη που ακούμε σαν πιθανά κρούσματα και πιθανούς θανάτους από αυτόν με μια άλλη λοιμώδη νόσο, για παράδειγμα τη γρίπη ή την ελονοσία, που είναι σταθερά κοντά μας. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, το 2018 αρρώστησαν από ελονοσία 228.000.000 άνθρωποι και πέθαναν από αυτήν σχεδόν 406.000 άνθρωποι από τους οποίους οι 272.000 ήταν παιδιά κάτω των 5 ετών. Ανάλογα, από την απλή εποχιακή γρίπη, για την οποία έχουμε και εμβόλιο και θεραπεία, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας προβλέπει μέχρι και 650.000 θανάτους κάθε χρόνο. 

3. Τα 228.000.000 κρούσματα ελονοσίας και οι πιθανοί 650.000 θάνατοι από την απλή εποχιακή γρίπη αποτελούν απλά στατιστικά στοιχεία. Όμως η απειλή για απροσδιόριστο, μικρότερο όμως από κείνου της ελονοσίας, αριθμού κρουσμάτων από κορωναϊό, καθώς και η απειλή για απροσδιόριστο, παραπλήσιο όμως με εκείνου της γρίπης, αριθμού θανάτων από κορωναϊό, αποτελεί αιτία που οδηγεί τις κοινωνίες σε καραντίνα και τις οικονομίες σε κατάρρευση. Το γιατί συμβαίνει αυτό, νομίζω ότι αποτελεί ένα ερώτημα που η κατευθυνόμενη πληροφόρηση δεν έχει αφήσει ακόμα να αναδυθεί  ευρέως στην κοινωνία μας και, βέβαια, δεν έχει ακόμα απαντηθεί. 

4. Δεν είμαστε απροστάτευτοι στον κορωναϊό, παρά το ότι τον παρουσιάζουν ως ένα «νέο» ιό.  Είμαστε προστατευμένοι από τον κορωναϊό, άλλος καλύτερα και άλλος λιγότερο καλά, με τρεις μηχανισμούς: α) τους μηχανισμούς της φυσικής ανοσίας, με τους Toll-likereceptors που προσφέρουν φυσική άμυνα στις ιώσεις, β) τους μηχανισμούς της διασταυρούμενης ειδικής ανοσίας, καθώς οι περισσότεροι από εμάς έχουμε έρθει σε επαφή με άλλους κορωναϊούς, γ) τους πολυμορφισμούς του υποδοχέα της ACE, που χρησιμοποιεί ο κορωναϊός για να μας μολύνει.

5. Αυτό που δεν έχουμε ακόμα αναπτύξει απέναντι στον κορωναϊό είναι οι μηχανισμοί της επίκτητης ειδικής ανοσίας, που σημαίνει ειδικά αντισώματα απέναντι στον κορωναϊό.  Αυτά, τα ειδικά αντισώματα απέναντι στον κορωναϊό, είναι και ο λόγος που η οροθεραπεία, η χορήγηση ορού από ανθρώπους που έχουν ήδη αναρρώσει από τον κορωναϊό σε ασθενείς, έχει θεραπευτικά αποτελέσματα.

6. Οι μηχανισμοί φυσικής ανοσίας απέναντι στον κορωναϊό, που σχετίζονται κυρίως με τους Toll-likereceptors, έχουν σχέση με το γενετικό υπόστρωμα του κάθε ανθρώπου και, κατ’ επέκταση, του κάθε έθνους και του κάθε κράτους. 

7. Ο κορωναϊός μολύνει τον άνθρωπο χρησιμοποιώντας τους υποδοχείς της ACE που υπάρχουν στα ανθρώπινα κύτταρα. Όμως ο υποδοχέας της ACE δεν είναι γενετικά μοναδικός, είναι γνωστό ότι υπάρχουν αρκετές γενετικές παραλλαγές του στους ανθρώπους και φαίνεται ότι κάποιες από αυτές τις γενετικές παραλλαγές προσφέρουν ένα μηχανισμό φυσικής ανοσίας στον κορωναϊό, καθώς ο κορωναϊός είτε δεν μπορεί να συνδεθεί με αυτές ή συνδέεται λιγότερο καλά. Το ποια γενετική παραλλαγή υπάρχει σε έναν άνθρωπο και, κατ’ επέκταση, κυριαρχεί σε ένα έθνος, είναι κάτι που καθορίζει το πόσο θα διαδοθεί ο κορωναϊός στο έθνος αυτό.

8. Η εξέλιξη της επιδημίας κορωναϊού στην Ελλάδα μας και η αποτελεσματικότητα των μέτρων του «Μένουμε Σπίτι», σε αντίθεση με άλλες χώρες που εφάρμοσαν ανάλογα μέτρα, μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι οι Έλληνες φαίνεται να είμαστε  περισσότερο προστατευμένοι απέναντι στον κορωναϊό, με διαφορές βέβαια που σχετίζονται με τη μεμονωμένη γενετική προέλευση του κάθε κατοίκου του κράτους  της Ελλάδος

9. Όλα αυτά μας επιτρέπουν να καταλάβουμε το παράδοξο της Ιταλίας, γιατί η επιδημία του κορωναϊού, με τα πολλά κρούσματα και τους πολλούς θανάτους συμβαίνουν κυρίως στο βορά, στην βόρεια Ιταλία, ενώ στο νότο σχεδόν τα κρούσματα είναι ελάχιστα και ελαφριά. Πως; Αν σκεφτούμε ότι η γενετική προέλευση των κατοίκων της βόρειας Ιταλίας είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των κατοίκων της νότιας Ιταλίας. Γιατί οι κάτοικοι της Νότιας Ιταλίας, έχουν σε μεγάλο βαθμό Ελληνική γενετική προέλευση, από τις αποικίες της Μεγάλης Ελλάδας, κάτι που δεν συμβαίνει με τους κατοίκους της Βόρειας Ιταλίας.

10. Όλα αυτά μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για την πορεία της επιδημίας του κορωναϊού στην Ελλάδα, το πιθανότερο είναι ότι η εξέλιξή της θα είναι αντίστοιχη με εκείνη της Νότιας Ιταλίας: σχετικά λίγα κρούσματα, σχετικά λίγοι θάνατοι, σχετικά μικρή διάρκεια. Στο βαθμό πάντα της γενετικής προέλευσης και επιμειξίας των κατοίκων του Ελληνικού κράτους…

11. Ως προς την πιθανότητα ο κορωναϊός να σχεδιάστηκε, και ενδεχομένως χρησιμοποιήθηκε, ως βιολογικό-οικονομικό όπλο, τότε αυτός θα έπρεπε να είχε σχεδιαστεί στη βάση των πολυμορφισμών των Toll-likereceptors  και του ACEreceptor. Ποιοι γενετικοί πολυμορφισμοί υπάρχουν στο κράτος που το σχεδίασε; Σε αυτούς ο κορωναϊός θα πρέπει να έχει ελάχιστη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Ποιοι γενετικοί πολυμορφισμοί υπάρχουν στο κράτος, ή στα κράτη στόχο;  Σε αυτά ο κορωναϊός θα πρέπει να έχει την μέγιστη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Οπότε το ερώτημα γίνεται σε ποια κράτη, από αυτά που έχουν την τεχνογνωσία να φτιάχνουν ιούς-όπλα βιολογικού πολέμου, υπάρχει η μικρότερη νοσηρότητα και θνησιμότητα του κορωναϊού. Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ ή στην Κίνα; Στη Ρωσία ή μήπως στη Γερμανία; Για παράδειγμα, σε ένα πολυεθνικό κράτος όπως οι ΗΠΑ, τι νοσηρότητα και θνησιμότητα έχει ο κορωναϊός στους Κινεζικής ή Γερμανικής ή Ρωσικής καταγωγής κατοίκους του, σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό του; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα, είναι εκείνη που μπορεί ενδεχομένως να μας κατευθύνει προς τους πιθανούς κατασκευαστές του κορωναϊού, στο βαθμό βέβαια που αυτός μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί  όπλο βιολογικού και οικονομικού πολέμου.

12.  Ο περιορισμός των ατομικών και συνταγματικών ελευθεριών αποτελεί πάντα μια μορφή δικτατορίας. Και η ιστορία μας λέει ότι η επιβολή μιας δικτατορίας σε μια δημοκρατία γίνεται πάντα με την επίκληση ενός κοινού εχθρού, εσωτερικού, εξωτερικού ή και «αόρατου», που συνήθως είναι αρχικά ορατός μόνο σε εκείνους που έχουν συμφέρον να επιβάλλουν τη δικτατορία. Στη συνέχεια όμως, με την κατάλληλη προπαγάνδα και τις γνωστές τακτικές επικοινωνιακής αγιοποίησης και επικοινωνιακής καταστολής των διαφορετικών απόψεων, ο εχθρός και ο φόβος για αυτόν διαχέεται στις κοινωνίες, με τρόπο που να καθίσταται αυτονόητη πεποίθηση στον φοβισμένο μέσο απλό πολίτη. Γιατί, τελικά, για τις ατομικές και προσωπικές ελευθερίες το αποτέλεσμα μοιάζει να είναι το ίδιο, είτε η «χώρα μπαίνει στο γύψο για να προστατευτεί από τον κομμουνιστικό κίνδυνο» είτε «η χώρα μπαίνει σε καραντίνα για να προστατευτεί από τον κίνδυνο του κορωναϊού».

 

13.  Είναι κοινά παραδεκτό πια ότι τη λήξη της πανδημίας του κορωναϊού θα ακολουθήσει μια παγκόσμια οικονομική κρίση που ειδικότερα στην Ελλάδα πιθανολογείται ότι θα έχει εξαιρετικά μεγάλες διαστάσεις. Υπάρχει όμως μια συνέπεια των οικονομικών κρίσεων που συνηθίζεται να μην παίρνει τις διαστάσεις που πραγματικά της αναλογούν, η επίδρασή της στην υγεία των πολιτών που την υφίστανται.  Ένα κράτος σε οικονομική κρίση μειώνει τις δαπάνες του για τη δημόσια υγεία και, επιπλέον, οι πολίτες του, που βλέπουν τα εισοδήματα τους να μειώνονται, κάνουν και αυτοί περικοπές στις προσωπικές τους δαπάνες για την υγεία τους. Για να γίνει κατανοητή η συνέπεια αυτή, μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του συνολικού αριθμού των θανάτων στην Ελλάδα. Πριν την οικονομική κρίση, το 2008 είχαμε συνολικά 107.979 θανάτους. Το 2015, είχαμε 121.212 θανάτους, στην κορύφωσή της το 2017 είχαμε 124.501 θανάτους, ενώ μόλις τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν οικονομικά καλύτερα, το 2018 οι θάνατοι μειώθηκαν σε 120.297, κατά 3,5% περίπου.   Με βάση τους αριθμούς αυτούς, μπορεί να γίνει η εκτίμηση ότι η οικονομική κρίση είχε, ως ευρύτερη συνέπεια, 16.522 περισσότερους θανάτους στην Ελλάδα το 2017.  Έχουμε αντιληφθεί ως κοινωνία, ότι αν οικονομικά γυρίσουμε απλά στην κατάσταση του 2017 λόγω των μέτρων αντιμετώπισης του κορωναϊού, τότε τα μέτρα που πήραμε θα έχουν προκαλέσει τον θάνατο, σε σχέση με την αναλογία 2017-2018, περίπου 4.204 συνανθρώπων μας; Αυτοί οι, περίπου και σχεδόν σίγουροι, 4.204 θάνατοι είναι περισσότεροι ή λιγότεροι από εκείνους που θα μπορούσε να προκαλέσει ο κορωναϊός στην Ελλάδα και από τους οποίους θέλουν να μας προστατέψουν οι ειδικοί που συμβούλεψαν την καραντίνα και την επακόλουθή της οικονομική κρίση;  

 

 

Opsarion.gr