Ψάρι Ηραίας - Αρκαδίας

Οι εκλέκτορες στο Ψάρι για το πρώτο Σύνταγμα (1844) του ελληνικού κράτους

• 
• 

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε στις Πέμπτη, 23 Νοεμβρίου 2023 21:51

Εμφανίσεις: 2286

Οι εκλέκτορες στο Ψάρι για το πρώτο Σύνταγμα (1844) του ελληνικού κράτους

 

Ένας σημαντικός σταθμός στην πορεία του Συνταγματικού βίου της χώρας μας είναι η Επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843, κατά την οποία λαός και στρατός ξεσηκώθηκαν και απαίτησαν από το βασιλιά Όθωνα Σύνταγμα, ώστε να δοθεί τέλος στην απολυταρχική διακυβέρνηση που είχε επιβάλει η βαυαρική δυναστεία.

Ο Όθωνας κάτω από την πανελλήνια απαίτηση αναγκάστηκε να υπογράψει τα σχετικά Διατάγματα, ώστε να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για την εκλογή πληρεξουσίων, οι οποίοι θα έπαιρναν μέρος στην Εθνοσυνέλευση για την κατάρτιση και ψήφιση του Συντάγματος του 1844. Επειδή όμως δεν υπήρχε νομοθετικό πλαίσιο για την εκλογή πληρεξουσίων, χρησιμοποιήθηκε το νομοθετικό πλαίσιο του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια που εφαρμόστηκε στην εκλογή πληρεξουσίων για τη Δ’ Εθνοσυνέλευση του Άργους το 1829.

Το νομοθετικό πλαίσιο του Καποδίστρια για την εκλογή πληρεξουσίων προέβλεπε στην πρώτη φάση την εκλογή εκλογέων (εκλεκτόρων) κάθε χωριού ή πόλης, οι οποίοι στη συνέχεια πήγαιναν στην πρωτεύουσα της Επαρχίας και έπαιρναν μέρος στην Επαρχιακή Συνέλευση για την εκλογή πληρεξουσίων (βουλευτών) που θα συμμετείχαν στην Εθνοσυνέλευση. Με βάση το νομοθετικό αυτό πλαίσιο έγινε και η ανάδειξη των εκλογέων των χωριών και κωμοπόλεων της Επαρχίας Γορτυνίας.

Οι εκλογές ορίστηκαν για την 19^η Σεπτεμβρίου 1843, ύστερα από την υπ’ αριθ. 5262/10 Σεπτεμβρίου 1843 Διαταγή του Διοικητή Γόρτυνος, αλλά αυτό δεν τηρήθηκε σε όλα τα χωριά της επαρχίας λόγω αντικειμενικών δυσκολιών.

Δικαίωμα ψήφου είχαν οι αυτόχθονες πολίτες που κατοικούσαν σε κάθε χωριό ή πόλη, καθώς και οι μέτοικοι από τις τουρκοκρατούμενες περιοχές που είχαν συμπληρώσει την ηλικία των 25 ετών και είχαν κινητή ή ακίνητη περιουσία. Οι υποψήφιοι για το αξίωμα του πληρεξουσίου έπρεπε να έχουν ηλικία τουλάχιστον 30 ετών και να έχουν εισόδημα τριπλάσιο το εισοδήματος των εχόντων δικαίωμα ψήφου.

Ο χώρος που διεξάγονταν οι εκλογές ήταν η εκκλησία του χωριού ή της κωμόπολης και ακολουθείτο η παρακάτω διαδικασία: Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας και παρουσία του ιερέα και του δημοτικού Παρέδρου, δηλαδή του εκλεγμένου εκπροσώπου της δημοτικής Αρχής κάθε χωριού, ο ιερέας που τελούσε τη Θεία Λειτουργία συνέτασσε τον κατάλογο των πολιτών που είχαν δικαίωμα ψήφου. Στη συνέχεια, ο ιερέας με το Ευαγγέλιο όρκιζε τους πολίτες με τον ακόλουθο όρκο, τον οποίο διάβαζε ο γεροντότερος της Συνέλευσης και τον επαναλάμβαναν οι πολίτες με ανυψωμένο το δεξί χέρι:

«Έν ονόματι της Παναγίας και Αδιαιρέτου Τριάδος ορκίζομαι ενώπιον του Θυσιαστηρίου του Θεού της Αληθείας να μη δώσω την ψήφο μου, ούτε δια φιλίαν, ούτε δια μίσος, ούτε δια φόβον ζημίας, ούτε δι’ ελπίδα προσωπικού κέρδους, αλλά κατά την συνείδησίν μου και χωρίς καμμίαν προσωποληψίαν».  

Μετά την ορκωμοσία οι πέντε γεροντότεροι πολίτες της συνάθροισης παρουσία του Παρέδρου, συνέτασσαν τον κατάλογο των υποψηφίων εκλογέων και στη συνέχεια άρχιζε η ψηφοφορία για την εκλογή των εκλεκτόρων.

Μετά το τέλος της ψηφοφορίας γινόταν η καταμέτρηση των ψήφων κάθε υποψήφιου και συντασσόταν το πρακτικό των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας, το οποίο υπογραφόταν από τον Πάρεδρο του χωριού, τον ιερέα και τα πέντε γεροντότερα μέλη που συνέταξαν τον κατάλογο των υποψηφίων εκλογέων. Αντίγραφο του πρακτικού έπαιρνε ο νόμιμος εκλογέας και πήγαινε στην πρωτεύουσα της Επαρχίας (Καρύταινα) για να λάβει μέρος στην εκλογή των πληρεξουσίων της Επαρχίας.

Στην Επαρχία Γορτυνίας ψήφισαν πολίτες από 99 χωριά και εξέλεξαν 165 εκλέκτορες. Οι εκλέκτορες αυτοί πήγαν στην Καρύταινα και εξέλεξαν τους παρακάτω πληρεξούσιους τον Οκτώβρη του 1843:

Δημήτριο Πλαπούτα
Βασ. Δημητρακόπουλο
Κανέλλο Δεληγιάννη
Κων/νο Θ. Κολοκοτρώνη
Νικόλαο Μπούκουρα

Οι πληρεξούσιοι που εξελέγησαν σε όλη τη χώρα μετέβησαν στην Αθήνα και έλαβαν μέρος στην Εθνοσυνέλευση, που κατάρτισε και ψήφισε το Σύνταγμα του έτους 1844. Συνολικά εξελέγησαν 242 πληρεξούσιοι. Η Εθνοσυνέλευση συνήλθε στις 8 Νοέμβρη του 1843 και ολοκλήρωσε τις εργασίες της στις 18 Μάρτη του 1844, δίνοντας το πρώτο Σύνταγμα της χώρας του 1844 αποτελούμενο από 107 άρθρα.

Ειδικότερα για το Ψάρι

Οι εκλογές για την ανάδειξη εκλεκτόρων για την Επαρχιακή Συνέλευση έγιναν στον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στις 19 Σεπτεμβρίου 1843. Πρόεδρος της τοπικής συνέλευσης ήταν ο Ιωάννης Αναστασόπουλος και εφημέριος του χωριού ο ιερέας Νικόλαος Δάρας. Η επιτροπή των γεροντοτέρων της τοπικής συνέλευσης που συνέταξε τον πίνακα των υποψηφίων εκλογέων αποτελείτο από τους Αλέξη Ζαφειρόπουλο, Σταμάτη Κολιόπουλο, Σταύρο Χριστόπουλο, Ηλία Πανουσόπουλο και Δημήτριο Γκιώνη.  

Στο πρακτικό της εκλογής περιέχονται δύο κατάλογοι. Ο πρώτος κατάλογος περιλαμβάνει τους υποψηφίους εκλέκτορες για την Επαρχιακή Συνέλευση με τις ψήφους που πήρε ο καθένας:

				Ψήφοι	Ψήφοι
Α/Α	Ονοματεπώνυμο	Ηλικία	Επάγγελμα	Υπέρ	Κατά
1	Γιάννης Αναστασόπουλος	45	Γεωργός	20	Μηδένα
2	Σταμάτης Κολιόπουλος	56	Γεωργός	Μηδένα	20
3	Αλέξης Ζαφειρόπουλος	48	Γεωργός	Μηδένα	20
4	Αναστάσης Καλογερόπουλος	35	Γεωργός	Μηδένα	20

 

            Νόμιμος εκλογέας αναδείχθηκε παμψηφεί ο Γιάννης Αναστασόπουλος.

Ο δεύτερος κατάλογος που επισυνάπτεται στο πρακτικό της εκλογής περιλαμβάνει τους έχοντες δικαίωμα ψήφου και τα στοιχεία τους. Ο κατάλογος αυτός έχει ως εξής:

           

Α/Α	Ονοματεπώνυμο	Ηλικία	Διαμονή	Επάγγελμα
1	Ιωάννης Αναστασόπουλος	45	Ψάρι	Γεωργός
2	Αλέξης Ζαφειρόπουλος	48	«»	«»
3	Γεώργιος Καλκανάς	32	«»	«»
4	Ζαφείριος Μητρόπουλος	35	«»	«»
5	Ζαφείρης Αντωνόπουλος	38	«»	«»
6	Αντώνης Γκιώνης	65	«»	«»
7	Δημήτρης Γκιώνης	38	«»	«»
8	Νικόλης Γκιώνη;	33	«»	«»
9	Ιωάννης Γκιώνης	28	«»	«»
10	Κων/ντής Κούλος	38	«»	«»
11	Γιάννης Κανελλόπουλος	34	«»	«»
12	Σταμάτης Κολιόπουλος	56	«»	«»
13	Κόλιας Σ. Κολιόπουλος	33	«»	«»
14	Ηλίας Στασινόπουλος	32	«»	«»
15	Γιάννης Στασινόπουλος	28	«»	«»
16	Ντέντης Στασινόπουλος	27	«»	«»
17	Σταύρος Χριστόπουλος	38	«»	«»
18	Θανάσης Χριστόπουλος	32	«»	«»
19	Αναστάσης Καλογερόπουλος	35	«»	«»
20	Ηλίας Πανουσόπουλος	45	«»	«»

 

Ο παραπάνω κατάλογος υπογράφεται από τον Πάρεδρο, τον εφημέριο και τα πέντε γεροντότερα μέλη, όπως φαίνεται παρακάτω:

Έν Ψάρι, την 19^ην Σεπτεμβρίου 1843

Ο Πρόεδρος   Ο Εφημέριος
Ιωάννης Αναστασόπουλος   Νικόλαος Ιερεύς Δάρας

Τα Πέντε γεροντότερα Μέλη

Αλέξης Ζαφειρόπουλος
Σταμάτης Κολιόπουλος
Σταύρος Χριστόπουλος
Ηλίας Πανουσόπουλος
Δημήτριος Γκιώνης

 

Ακολουθεί το Πρακτικό εκλογής για την Επαρχιακή Συνέλευση:

Πρακτικόν
δια την εκλογήν των εκλογέων του χωρίου Ψάρι
του Δήμου Ηραίας της Γορτυνίας

Έν τω κατά το χωρίον Ψάρι ιερώ ναώ τιμωμένω επονόματι «ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος» σήμερον την 19^ην Σεπτεμβρίου του έτους 1843 ημέραν Κυριακήν κατά την προηγηθείσαν ειδοποίησιν του Διοικητού Γορτυνίας, συνελθόντων των πολιτών κατοίκων του χωρίου τούτου, ο υποφαινόμενος εφημέριος μετά την Αγίαν Λειτουργίαν ανέγνωσεν μεγαλοφώνως και είς επήκοον πάντων το από 3 Σεπτεμβρίου ενεστώτος έτους Διάταγμα «περί Εθνικής Συνελεύσεως», την από 7 του ιδίου μηνός εγκύκλιον του Υπουργείου και των παρά της Β. Διοικήσεως διαταγών του ιδίου, το υπ’ αριθ. 10049 από 4 Μαρτίου 1829 ψήφισμα, τας υπ’ αριθ. 10050 υπό της ιδίας ημερομηνίας και έτους οδηγίας, και τον υπ’ αριθ. 17 από 9 Νοεμβρίου Νόμον της Βουλής, και προέβη κατόπιν είς την σύνταξιν του Καταλόγου ώς έπεται των εχόντων δικαίωμα ψήφου πολιτών έκ των παρευρεθέντων κατά την συνάθροισιν ταύτην Προεδρευομένην από τον Ιωάννην Αναστασόπουλον ειδικόν Πάρεδρον του χωρίου κάτοικον ενταύθα.

Αρξαμένης επομένως και περαιωθείσης τακτικώς της ψηφοφορίας το αποτέλεσμα έχει ώς ανωτέρω εσημειώθη επί τη βάσει του οποίου εκλογεύς εξελέχθη ο Γιάννης Αναστασόπουλος κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα υπογράφονται τα πρακτικά ταύτα έν τω χωρίω τούτω την 26^ην Σεπτεμβρίου 1843.

 

 

 

 

Μαγδαληνή Ι. Γαλάνη & Θεόδωρος Ι. Γαλάνης

Από το βιβλίο τους: 3^Η Σεπτεμβρίου 1843 – Εκλογή εκλεκτόρων & πληρεξουσίων της Επαρχίας Γορτυνίας. Εκδόσεις Φύλλα, 2012.

================

Για την αντιγραφή των σελίδων 9, 10, 11, 103, 104 και 105, απ’ όπου και όλα τα ανωτέρω

Βασίλης Κ. Αναστασόπουλος